Molen De Onderneming
Over
Er is verrassend weinig bekend over de eerste honderd jaar van molen De Onderneming. Volgens een sluitsteen in de molen werd deze in 1858 gebouwd in opdracht van het echtpaar Jacob Jans Loots en Geertruid Bolt, bakkers in Vierhuizen. Een halve eeuw geleden zag het er slecht uit voor de blikvanger van Vierhuizen. De molen was erg vervallen en in 1952 werd dan ook een sloopvergunning aangevraagd.
De Onderneming is een achtkante stellingmolen. De stelling is de houten omloop bovenop een (meestal) stenen onderbouw. Stellingmolens zijn daardoor tot wel 12 meter hoger dan grondzeilers. Grondzeilers zijn molens waarvan de wieken bijna de grond raken. Stellingmolens staan meestal in de bebouwde kom. Daar is immers meer hoogte nodig om genoeg wind te vangen. Grondzeilers staan in het open veld.
Het dorp Vierhuizen heeft een hechte gemeenschap. Dat bleek ook een halve eeuw geleden, toen De Onderneming op de nominatie stond om gesloopt te worden. Aannemer L.M. Knol voorkwam de sloop door de molen in 1956 over te nemen. Hij verrichte persoonlijk enkele restauraties en richtte een stichting op om het voortbestaan van de molen ook op lange termijn te waarborgen.
Ook de burgemeester van Ulrum leverde een bijdrage aan de reddingsoperatie. Dat deed hij in de vorm een lied, dat als volgt begon: “Voor honderd jaar werd gij geboren, Ge stond daar fier en kon bekoren, Wie van dichtbij, en ver, u gadesloeg Was het landman, achter zware ploeg, Of visser op de zilte baren, Was het de koopman met zijn waren? Zij allen zagen u jong en sterk Verrichten ied’re dag, uw zware werk.”
De reddingsoperatie slaagde en nadat de molen was opgeknapt, werd hij in gebruik genomen als lesmolen. Van 1971 tot 2001 heeft molenmeester Bernard Dijk hier meer dan 70 vrijwilligers het molenaarsvak geleerd. De Onderneming heeft op deze wijze dan ook vast en zeker bijgedragen aan het voortbestaan van andere molens, want wat is een molen zonder molenaar?
De molen is sinds het overlijden van de heer Dijk geen lesmolen meer, maar De Onderneming draait nog altijd.
Sinds 2007 is de molen in eigendom van Het Groninger Landschap.
